Anna Boom van Judith Koelemeijer #wijlezenannaboom

Een nieuwe leesactie en ditmaal met Anna Boom van Judith Koelemeijer. Van #wijlezenanna door naar #wijlezenannaboom. Een aantal andere boekenbloggers hebben dit boek ook gelezen en hebben erover geblogd, zie AntoinetteJannie, KarinLalagèSue en Sandra.

Anna Boom

In de zomer van 1942 stapt de tweeëntwintigjarige Anna Boom op de trein naar Boedapest. Ze wil weg, naar Géza, de veel oudere Hongaarse man op wie ze verliefd is. Tot dan toe leefde Anna met haar moeder in buitenlandse pensions, in een geïsoleerde wereld. Nu breekt ze eruit, ook al is het oorlog en is haar Hongaar al jaren getrouwd. De reis markeert het begin van een uitzonderlijk leven. In Boedapest komt Anna via een vriendin in aanraking met de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg en helpt hem met zijn activiteiten. Na de oorlog besluit Anna alles te vergeten. Ze reist een Franse ambassadeur achterna naar Praag, vertrekt met de boot naar Bombay om met een Zwitserse ingenieur te trouwen en komt op haar achtenveertigste uiteindelijk thuis bij een Hollandse KLM-baas in Estoril. Judith Koelemeijer reconstrueerde het levensverhaal van Anna Boom aan de hand van interviews, brieven, foto’s en historisch onderzoek.

De inhoud

Anna BoomOp 24 juni 1920 wordt Anna Boom geboren, haar moeder is dan 42. Haar ziekelijke vader overlijdt in november 1920. Anna en haar moeder leven in pensions en hotels in het buitenland. Het levensonderhoud wordt betaald van de erfenis. In 1941 verhuizen ze vanuit Boedapest naar Nederland, vanwege de Devisensperre. In 1942 gaat ze terug naar Boedapest, ze wil naar Géza, haar Hongaarse liefde. Haar moeder doet ook pogingen naar Hongarije te komen, maar dat mislukt. Hongarije heeft een grote Joodse gemeenschap die pas laat vervolgd wordt. Hongarije wordt pas in maart 1944 bezet door de Duitsers. Anna lijkt de oorlog niet bewust te beleven. Ze gaat werken voor Raoul Wallenberg en helpt joden met beschermingspassen en voedsel. Ze wordt gearresteerd en weet door brutaliteit haar leven te redden. “Wanneer Anna, toen ze al veel ouder was, terugdacht aan de laatste, chaotische oorlogsmaanden in Boedapest, leek het alsof er een acute mist opkwam in haar hoofd. Er doemden alleen flarden van verhalen op, zelden kreeg ze haar herinneringen scherp. Ze had na de oorlog een ‘rolgordijn’ neergelaten – alsof het mogelijk was met één enkel armgebaar alle herinneringen voorgoed in een donkere kamer weg te stoppen.” (p.84)

De mannen in haar leven

Tijdens de oorlog heeft ze een relatie met Géza, maar dat verwatert nadat ze zwanger wordt en een abortus ondergaat. Ook heeft ze iets met Otto Gratz, een aan opium verslaafde arts. In 1946, nog steeds in Boedapest, ontmoet ze Robert Faure, een Franse diplomaat. “Ze viel op zijn positie, zijn macht, zijn kennis; naast hem leek het of ze er zelf ineens ook meer toe deed.” (p. 129) Met zijn auto reist ze heel Europa door. “Toch was het vreemd. Hoewel ze steeds het avontuur zocht, had ze vaak het gevoel dat ze innerlijk niets meemaakte. Het was allemaal leuk en gezellig wat ze deed. Maar het drong niet echt tot haar door; het raakte haar niet.” (p. 147) In 1951 gaat ze skiën en tijdens die skitrip ontmoet ze Harry Keller, een Zwitserse ingenieur. Er waren al trouwplannen maar ze verbreekt de verloving met Faure. Ze vlucht in een huwelijk met Harry, of ze die werkelijk lief heeft weet ze niet. Ze woont met hem in een Zwitserse kolonie in Perambur, in India. Het is ronduit saai voor haar. In het voorjaar van 1957 gaan ze terug naar Europa en Anna ontmoet Jan van Oldenborgh, hij werkt bij de KLM. Ze krijgen een verhouding. Pas in 1967 heeft ze de moed Harry te verlaten. In 1968 trouwt ze met Jan. Ze gaan in Portugal wonen. Jan overlijdt in 1999, Anna is in 2017 overleden. Ik ben hier niet echt tevreden over het verhaal. Het is wat vaag allemaal. Er komt niet echt uit waarom ze met Faure wil trouwen en vervolgens vlucht in een huwelijk met Harry. En ze is gelukkig met Jan, maar waarom? Geen idee.

Haar verhaal

Ze vertelt Jan van haar oorlogsavonturen, ze heeft brieven en getuigenissen van mensen die ze heeft geholpen. Zelf is ze het eigenlijk grotendeels vergeten. En hij hoort de verklaring voor een terugkerende droom van haar, waarin ze om een revolver gilt. Ze blijkt een Russische soldaat te hebben gedood, die een meisje verkrachtte. Begin jaren negentig komt ze in het nieuws met haar verhaal, onder andere in een talkshow met Karel van de Graaf. In 1995 wordt ze geëerd voor haar werk tijdens de oorlog. In 1999 overlijdt Jan. Ze reist veel, en ontmoet de dochter van Géza die ze ook vertelt dat zij een verhouding had met haar vader. Het boek is in 2008 gepubliceerd.

Leeservaring

Ik had veel van dit boek verwacht gezien het levensverhaal van deze dame, want dat leek me echt wel de moeite waard. Haar verhaal tijdens de oorlog is zeker interessant om te lezen. Ze heeft zeker wel wat meegemaakt, maar haar leven na de oorlog is naar mijn idee niet echt interessant. Ook krijg ik niet echt een beeld van de vrouw Anna, ze blijft abstract. Het raakt me niet, het komt niet bij me binnen. De vrouw Anna blijft ver me van me af staan en komt niet dichterbij. Wellicht was een andere opzet beter geweest, want nu lees je het als een roman, in plaats van een biografie. De schrijfstijl van Judith Koelemeijer helpt voor mij ook niet echt. Het viel dus eigenlijk een beetje tegen en kreeg van mij drie sterren op Goodreads.

Over Judith Koelemeijer

Judith Koelemeijer debuteerde in 2001 met Het zwijgen van Maria Zachea, waarmee ze haar naam als schrijver van literaire non-fictie vestigde. In 2008 verscheen Anna Boom, dat boek is ook in het Duits vertaald.

Anna Boom / Judith Koelemeijer. – Amsterdam: Uitgeverij Atlas, 2008.
ISBN 978-90-5807-321-1

8 gedachten over “Anna Boom van Judith Koelemeijer #wijlezenannaboom

  1. Helemaal met je eens Ali. Het is non-fictie, wekt de indruk van een roman, maar niet op een literaire manier. Eerder wat afstandelijke journalistiek, met een vleugje fictie. Een heel bijzonder mens, deze Anna Boom, zij verdient respect voor haar werk in de oorlog. Maar ze komt niet echt tot leven in het boek dat Judith Koelemeijer over haar geschreven heeft.

    • Beter had ik het niet kunnen verwoorden Jannie. Voor mijn gevoel bleef Anna als hoofdpersoon ongrijpbaar. Ik had graag meer gelezen over de menselijke kant van Anna.

      En Ali, ik vond ook dat Koelemeijer soms grote passen in de tijd maakte. Bijvoorbeeld in het leven van Anna na WOII. Zouden we daarom dat gedeelte minder goed vinden?

  2. Pingback: Anna Boom van Judith Koelemeijer | Karin Verheij Loopbaancoaching

  3. Mooie recensie Ali! Ik voelde juist geen afstand tot Anna in het boek, ik weet de afstandelijkheid juist aan haar persoonlijkheid en niet aan de auteur, mooi hoe iedereen weer iets anders uit een boek haalt.

  4. Ja Sandra dat kan ook nog. Dat Judith Koelemeijer de afstand die Anna t.o.v. haar bewaarde heeft door willen geven in de manier van schrijven over haar. Maar dan nog spreekt het boek mij zo niet aan. Ik wil best zelf meedenken en invullen (graag zelfs) maar ik wil ook affiniteit met de hoofdpersoon hebben en dat vond ik erg moeilijk hier.

  5. Interessant om terug te lezen dat anderen het gevoel hebben dat Anna op afstand bleef, dat je haar niet echt leerde kennen. Het zou zomaar eens kunnen kloppen, dat Anna zich inderdaad niet zo makkelijk liet kennen.
    Eigenlijk heb ik dat tijdens het lezen niet als een nadeel ervaren.
    Dit was leuk om samen te doen!

  6. Dit boek heb ik 2013 gelezen en ik had het idee dat het behoorlijk populair was. Maar de schrijfstijl was wat mij het meest tegenstond, te afstandelijk. Iets dat ik ook in een ander boek van deze auteur heb ervaren dus wat dat betreft ligt het niet aan het onderwerp waarover ze schrijft.
    Ik had verwacht dat er nu ook weer laaiend enthousiaste besprekingen gingen komen en het verrast me dan ook dat jij en aan de reacties te zien, vele anderen dezelfde ervaring hebben gehad als ik destijds.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *