A.S. Byatt – The virgin in the garden

Yorkshire, 1952, het verhaal van de familie Potter en hun omgeving. Het gaat om dochter Stephanie die aan Cambridge gestudeerd heeft. Ze wordt verliefd op de dominee, Daniel Orton, een man die in staat is het toneelstuk King Lear van William Shakespeare te lezen in bed.
De tweede dochter, Frederica, is verliefd op een collega van haar vader. Deze Alexander Wedderburn heeft een toneelstuk geschreven over Elizabeth I, ter ere van de kroning van Elizabeth II. Frederica wil hierin spelen.
Dan hebben we ook nog de 16 jaar oude Marcus, die geniaal is in wiskunde, maar ook een beetje vreemd.
Helaas kon het boek me van geen kant boeien, de toneellink werd gelukkig al in de eerste 40 pagina’s behandeld, zodat ik er dat uit kon halen, maar voor de rest hebben anderen het gelukkig al gelezen. Hier is de link voor een ander blog, de schrijver hiervan heeft het wel gelezen.

A.S. Byatt – The virgin in the garden (New York: Vintage Books, 1978)

J.L. Carrell – The Shakespeare curse (New York: Plume, 2010)

‘The Shakespeare curse’ is een vervolg op ‘The Shakespeare secret’ dat ik al eerder op dit blog heb besproken. Kate Stanley is weer de hoofdpersoon in dit verhaal en ook Ben Pearl speelt hier een hoofdrol in, helaas niet in de liefde, want het paar is al weer uit elkaar.
Kate wordt door Lady Nairn gevraagd een productie van ‘Macbeth’ te regisseren. Lady Nairn was vroeger de beroemde actrice Janet Douglas die na haar huwelijk uit de wereld van acteren is gestapt. Haar man is kort geleden overleden, evenals haar dochter en schoonzoon. Haar kleindochter Lily woont bij haar in huis. Haar man verzamelde voorwerpen die met ’the Scottish Play’ te maken hadden.

De vloek die verondersteld wordt over ‘Macbeth’ te hangen heeft zijn oorsprong in enkele ongevallen, sommige zelfs dodelijk, tijdens opvoeringen van het stuk. Bijgeloof schrijft voor dat de namen van de hoofdpersonen niet genoemd mag worden. Er mogen binnen de muren van een theater ook geen regels uit het stuk geciteerd worden. Doet een acteur dat wel, dan moet hij naar buiten en zich verontschuldigen naar het theater. Het meest recente voorbeeld daarvan is acteur Eliot Cowan die in 2010 in het Globe theater de beroemde rol speelt. Hij beschrijft zichzelf als niet bijgelovig, maar wil dat bijstellen nadat een geluidssysteem kortsluiting maakt het moment dat hij een regel uit het stuk citeert (Times, 16 april 2010).
‘Macbeth’ is volgens de kenners een merkwaardig stuk waar hekserij een rol in speelt. De drie voorspellende heksen in het begin van het stuk zijn daar natuurlijk goede voorbeelden van. Het is ook één van de kortste stukken die Shakespeare heeft geschreven. ‘Hamlet’ bijvoorbeeld is twee keer zo lang. Wat als er nu eens fragmenten uit ‘Macbeth’ zijn gehaald? Dat is de veronderstelling waar Carrell mee werkt.

Terug naar Carrell die weer een spannende thriller heeft afgeleverd, want natuurlijk gaat Kate voor Lady Nairn het stuk repeteren, maar daar komt ze niet aan toe, want op rituele wijze wordt iemand vermoord. Wicca komt eraan te pas. Authentieke messen uit de tijd van Macbeth. Wat het boek leuk maakt is de regelmatige terugblikken naar eind 16e, begin 17e eeuw waar het verhaal van het stuk zich lijkt te herhalen met historische personen.
Het verhaal speelt zich af over de hele wereld, een reisje naar Amerika met het privé vliegtuig van Lady Nairn wordt niet overgeslagen. Natuurlijk eindigt het heel anders dan iedereen denkt tijdens het lezen. En dat maakt het boek eigenlijk ook weer zwak. Het kunstje van de lezer op het verkeerde been zetten heeft Carrell in het eerste boek al een keer gepresteerd. Dat hoeft niet meer. Het blijft nog steeds leesplezier, maar het is zwakker.

J.L. Carrell – The Shakespeare curse. – New York: Plume, 2010

Karen Harper – Mistress Shakespeare

Mistress Shakespeare is nog een Shakespeare boek, maar dit keer over de liefdes in zijn leven. William Shakespeare was in 1582 getrouwd met Anne Hathaway, maar in hetzelfde register als waarin Anne H. werd vermeld, werd ook het huwelijk van Anne Whateley met Shakespeare vermeld. In dit boek doet Anne Whateley haar verhaal over hoe ze Shakespeare leerde kennen als kind, hoe ze toen al zijn vriendinnetje was en hoe ze later met hem getrouwd is. Ze moet door zijn huwelijk met Anne H. verdragen dat haar huwelijk geheim gehouden moet worden.
Op zich is het natuurlijk heel interessant en bijna een boeketreeksonderwerp: wat als Anne Whateley inderdaad de liefde van zijn leven was? De dame uit zijn sonnetten, zijn inspiratie en zijn muze? Heel jammer, daar kwam ik niet eens aan toe.
Ik lees de laatste tijd blijkbaar alleen maar boeken waarin de hoofdpersonen vervelende niet-inspirerende mensen zijn.

Een uitgebreide bespreking van iemand die wel gecharmeerd was van dit boek is te vinden in het blog van Firefly.

Karen Harper – Mistress Shakespeare (New York: Putnam, 2009)

Robert Nye – The late mr. Shakespeare

Helaas weer zo’n boek dat me niet kan bekoren. Dat worden er drie achter elkaar en heel typisch, twee daarvan hebben een Shakespeare-onderwerp.
Dit boek gaat over een acteur, Robert Reynolds, ook wel bekend als “Pickleherring”, die Shakespeare heeft ontmoet toen hij 13 was en de auteur in de 30.
De beroemde auteur is al jaren dood en Pickleherring, nu in de 80, meent dat de tijd is gekomen om de wereld te vertellen wat hij weet over Shakespeare.
Helaas verveelde Pickleherring me al op het moment dat hij Shakespeare ontmoette, anders was het me wel gelukt dit op zich interessante boek te lezen, maar nu heb ik het na twee hoofdstukken laten zitten.
Het wordt wel geroemd als een boek dat zeer interessant kan zijn voor Shakespeare liefhebbers.

Op Goodreads wordt het besproken door veel lezers die het wel mooi vinden.

Robert Nye, The late Mr. Shakespeare (London: Chatto & Windus, 1998)

Meer boeken waarin theater een rol speelt? Kijk op mijn boekenpagina.

Caliban’s wraak – Tad Williams

Tad Williams is vooral bekend als schrijver van lijvige, veeldelige fantasy-verhalen. Caliban’s hour is een op zichzelf staande roman, dat het verhaal vertelt van Caliban, één van de figuren uit The Tempest van William Shakespeare. Hij wil wraak nemen op prinses Miranda die hem destijds verlaten heeft.
The Tempest in het kort: de rechtmatige hertog van Milaan, Prospero, wordt samen met zijn dan driejarige dochter Miranda verbannen. Zij komen op een eiland terecht waar Caliban en Ariel de enige bewoners zijn. Ariel is een geest. Caliban is hier terechtgekomen door zijn moeder Sycorax, een Algerijnse heks. Prospero zorgt ervoor dat zijn broer Antonio schipbreuk lijdt door een storm (tempest) op te wekken. Antonio wordt vergezeld door zijn vriend, koning Alonso van Napels, diens broer en zoon (Sebastian en Ferdinand). Ferdinand is uiteindelijk degene die met Miranda gaat trouwen. Het hele gezelschap verlaat het eiland en laat Caliban achter.

Caliban slaagt erin het eiland te verlaten en Miranda op te zoeken. Hij doet haar zijn verhaal over hoe het voor hem was voordat haar vader en zij op het eiland terecht kwamen. Dit beslaat bijna het hele boek.
The Tempest werd oorspronkelijk beschreven als een komedie, later als een romance. Caliban’s wraak is uiteindelijk ook een romance. Miranda’s dochter Giulietta gaat met hem mee, terug naar het eiland. Zij heeft zijn verhaal gehoord, verscholen in de kamer van haar moeder. Ze vindt hem geen monster, maar een mens. Ze gaat met hem mee, niet om het leven van haar moeder te redden, maar omdat ze dat zelf wil.

Tad Williams, Caliban’s wraak (Amsterdam: Luitingh-Sijthoff, 1995)

A thousand acres – Jane Smiley

Dit boek bracht me in eerste instantie in grote verwarring omdat ik de toneelconnectie totaal niet kon vinden, tot ik erachter kwam dat het verhaal is gebaseerd op William Shakespeare’s King Lear, gesitueerd op een boerderij in Zebulon County, Iowa.
Larry Cook wil met pensioen gaan en zijn boerderij nalaten aan zijn dochters Ginny, Rose en Caroline. Ginny en Rose zijn verrast door de plannen van hun vader, Caroline, de jongste dochter is er helemaal niet zo zeker van. Haar vader onterft haar onmiddellijk. Ginny, de oudste dochter, ongewild moederloos, vertelt het verhaal.

De connectie met Lear is duidelijk. Larry is Lear, Ginny is Goneril, Rose is Regan, Caroline is Cordelia. Ook de thema’s uit Lear zijn aanwezig, generatieconflicten, hiërarchie, gekte. Alleen de op macht beluste dochters zijn hier veranderd in slachtoffers van een incestueuze verkrachtende vader.

Het boek heeft de Pulitzer Prize for Fiction en de ‘National Book Critics’ Circle Award’ gewonnen en is in 1997 verfilmd met in de hoofdrollen Jason Robards (Larry), Michelle Pfeiffer (Rose) Jessica Lange (Ginny) en Jennifer Jason Leigh (Caroline).

Jane Smiley, A thousand acres (London: Flamingo, 1992)

Ruled Britannia – Harry Turtledove

Harry Turtledove is een meester in het schrijven van alternatieve geschiedenis en dit boek is geen uitzondering. Shakespeare speelt in dit boek een hoofdrol als een bescheiden toneelschrijver. Zijn Engeland is een Engeland dat veroverd is door het Spanje van Philip II. Leden van een ondergrondse verzetsbeweging nemen contact met hem op. Zij willen Elizabeth I weer op de troon hebben en vragen Shakespeare een stuk te schrijven over Boudicca, een oude Iceni koningin die in de 1e eeuw na Chr. tegen de Romeinen rebelleerde. Zij hopen dat het opvoeren van een dergelijk stuk ervoor zal zorgen dat het verzet tegen de Spanjaarden zo groeit dat Britannië vrij zal komen.
De Spanjaarden willlen ook dat Shakespeare een stuk schrijft, maar dan ter meerdere eer en glorie van Philip II en de Spaanse verovering van Britannië.
Een beetje historische kennis is wel handig bij het lezen van dit boek. Er wordt veel met namen gestrooid. Ook is wat kennis van de stukken van Shakespeare wel handig: As you like it wordt If you like it. Love’s labour won of Love’s labour lost?

Harry Turtledove, Ruled Britannia (New York: Great American Library, 2002)

Something rotten – Jasper Fforde

Literair agente Thursday Next is in staat door tijd en fictie te reizen en is op jacht naar een invloedrijke misdadiger die uit een roman is ontsnapt.
Het boek zelf is hilarisch. Bijzonder grappig om te lezen hoe Thursday de wereld van de fictie herstelt van vreemde elementen die in boeken komen binnenvallen.
Het is wel ingewikkeld. Hamlet komt uit zijn stuk om uit te vinden hoe de mensen in de echte wereld over hem denken. Thursdays echtgenoot Landen is in 1947 door de Goliath corporation verwijderd uit de wereld, waardoor hij dus nooit heeft bestaan. Thursday heeft overigens nog wel haar zoon Friday die nu twee jaar oud is. Thursday moet bij de Goliath corporation vragen om haar man te herstellen in de tijd.
Verder is er ook nog Yorrick Kaine die premier is, maar door Thursday ervan wordt verdacht een romanfiguur te zijn. Hij heeft diverse merkwaardige wetten gemaakt en heeft ervoor gezorgd dat het hele land anti-Deens is. Hij zorgt ervoor dat er diverse moordaanslagen op Thursday worden gepleegd.
Croquet is een enorm populaire sport in deze merkwaardige wereld en Thursday wordt ongewild de manager van de Swindon Mallets die de Croquet Superhoop Final moeten winnen teneinde Armageddon te voorkomen.
Draad kwijt? Ja, dat was ik ook na ongeveer de helft van het boek. Het is wel absoluut de moeite waard om te lezen. Jasper Fforde heeft een goed leesbare stijl, en het is heel makkelijk om sympathie voor Thursday te krijgen.
De theaterconnectie is heel duidelijk in dit boek. De titel Something rotten, komt uit Hamlet ‘Something is rotten in the state of Denmark’ wordt overigens uitgesproken door Marcellus en niet door Hamlet zoals vaak wordt gezegd.

Jasper Fforde, Something rotten (London: New English Library, 2004)

Een koninkrijk voor een moord – Josephine Tey

Josephine Tey heeft vijf romans geschreven met Scotland Yard inspecteur Alan Grant. In deze roman, Een koninkrijk voor een moord (The daughter of time) is Grant in het ziekenhuis opgenomen en probeert met hulp van vele boeken en vrienden die voor hem research doen de puzzel van Koning Richard III op te lossen. Het boek speelt in de jaren vijftig van de twintigste eeuw, geen laptop met internet dus voor Alan Grant.
Richard III was slechts twee jaar koning van Engeland (1483-1485) en werd beschuldigd van de moord op zijn twee neefjes, de prinsen in de Tower. Hij overleed in 1485 bij de slag van Bosworth en werd opgevolgd door Henry Tudor, die als Henry VII de troon besteeg. Door Tudorschrijvers zoals onder andere Thomas More, werd hij omschreven als misvormd, hetgeen als bewijs werd gezien van een slecht karakter. Ook wordt hij als veel ouder voorgesteld dan hij in werkelijkheid was. In de tegenwoordige tijd wordt dit als misleiding gezien. More maakte diepe indruk op William Shakespeare die zijn Richard III op diens geschiedenis van Engeland baseerde. Hij was 32 toen hij overleed, maar wordt in films gespeeld door veel oudere acteurs. Portretten laten een oudere man zien.
Er is een duidelijke theaterconnectie. Shakespeare’s beeld van Richard III speelt een belangrijke rol in deze roman. Grants vriendin is actrice. De belangrijkste researcher voor Grant is de verloofde van een actrice.

Theater in romans – Sleep of Death

Sleep of Death is het eerste deel in de Nick Revill serie van Philip Gooden. De 16e-eeuwse acteur sluit zich aan bij de Chamberlain’s Men Company van William Shakespeare. De groep speelt in het gloednieuwe Globe Theatre. Revill moet onder andere een klein rolletje in Hamlet spelen, dat op dat moment net geschreven is.
Revill ontmoet de familie Eliot. De vader van William Eliot is vermoord, zijn moeder is vrij snel na zijn dood hertrouwd met de broer van haar overleden man. Ziedaar Hamlet in de bewoonde wereld. Nick ziet de overeenkomsten al snel.
Nick wordt door William Eliot uitgenodigd in zijn huis te komen wonen, hetgeen goed uit komt, omdat hij door een ongelukje net zijn kamer is uitgegooid. Hij moet de moord gaan onderzoeken en ontdekt tot zijn schrik dat de aanwijzingen op een gegeven moment wijzen naar Shakespeare. Gelukkig loopt het anders af, maar daarvoor mag iedereen het boek zelf gaan lezen.

Sleep of death – Philip Gooden (London: Robinson, 2000)

Meer boeken waarin theater een rol speelt? Kijk op mijn boekenpagina.