Tussen Apoera en Oreala, een boek voor #MSL2018

September is de Maand van de Surinaamse Literatuur #MSL2018, het is een initiatief van boekenblogger Jannie.

Tussen Apoera en Oreala

Twee indianendorpen in de regenwouden van Suriname en Brits Guyana vormen het toneel van een hartverscheurend liefdesverhaal. Sathobang en Kolâsji zijn elkaars grote liefde maar worden uit elkaar gedreven door een tragische gebeurtenis. Hun zoon Sasamali sterft terwijl hij als rubbertapper in de binnenlanden werkzaam is. Sathobang, geboren en getogen in Apoera houdt de oude Arowak godsdienst aan. Kolâsji is als jongen opgegroeid in een christelijk internaat in Georgetown. Verteerd door schuld en spijt scheiden hun wegen. Kolâsji belandt in de armen van een andere vrouw.

Kolâsji en Sathobang

Tussen Apoera en OrealaHet verhaal speelt zich af in Suriname rond de rivier de Corantijn, de grens tussen Suriname en Brits Guyana. Kolâsji en Sathobang wonen in Apoera in Suriname en voeden samen hun kleinzoon Binali op. Zijn ouders zijn beiden overleden. Kolâsji is christelijk opgevoed op een internaat in Georgetown in Brits Guyana, maar gebruikt nog steeds de oude Indiaanse kennis van zijn vader. De twee culturen zijn gemengd in zijn leven. Sathobang heeft nooit wat op gehad met het christendom en houdt haar oude godsdienst aan. Ze hebben er regelmatig ruzie over, zoals over de mierenproef die Binali zou moeten ondergaan, zijn rite naar de volwassenheid. Kolâsji vindt het onzin en wil het absoluut niet, Sathobang wil het wel en drijft haar zin door. Het zorgt voor een wig tussen de twee en Kolâsji gaat weg, voor werk zegt hij, maar hij wil even bij Sathobang weg. Hun verhouding was al slecht door het overlijden van hun enige zoon Sasamali. Ze maken voortdurend ruzie. In het dorp Oreala in Brits Guyana ontmoet Kolâsji Jajani. Ze krijgen een relatie en gaan samenwonen. Sathobang vermoedt wel iets, maar weet het pas zeker als zij met Binali naar Oreala reist en daar haar man ziet met een andere vrouw. De relatie met Jajani eindigt als die probeert Kolâsji en Sathobang te laten scheiden, omdat Sathobang oud zou zijn en nauwelijks zou kunnen lopen. Kolâsji keert niet terug naar zijn vrouw. In plaats daarvan gaat hij naar Georgetown en krijgt werk als conciërge in zijn oude school.

Joerji-tokorho

Joerji-tokorho, de vrouw uit de proloog is een verre voormoeder van Sathobang. Ze is een jonge vrouw die haar man en baby verliet om bij de Ekekoeli te gaan wonen. Daarmee heeft ze haar dorp voor vernietiging behoed. Joerji-tokorho en de andere stamouders leven met zijn allen in een omgeving die sterke overeenkomst vertoont met de Olympus, inclusief alle ruzies en discussies waar de Griekse goden om bekend staan. Het is voor haar van belang dat Binali, haar laatste nakomeling goed opgevoed wordt. “Op de stamouders rustte te allen tijde de taak de levenden tot de orde te roepen. Ze konden de zaken niet zomaar op hun beloop laten.” (p. 195) De taak van Sathobang is gedaan, ze heeft ervoor gezorgd dat Binali de mierenproef heeft doorstaan. Nu moet Kolâsji de jongen verder opvoeden. Ze verschijnt aan Sathobang in de gedaante van een naakte oude vrouw en in de vorm van een okopipi, een helblauw giftig kikkertje, hetzelfde kikkertje als op de omslag van het boek staat.

Leeservaring

Ik moet eerlijk zijn, het viel niet mee. Clark Accord heeft niet bepaald een vloeiende schrijfstijl en dat maakt het niet makkelijk. Wat het ronduit moeilijk maakt is het feit dat hij veelvuldig gebruik maakt van sprongen in de tijd naar de jeugd van Kolâsji en Sathobang, en dan weer naar het heden. Tussendoor vind je verhalen over de families, het overlijden van Sasamali, en nog meer. Bovendien opent het boek met het verhaal van Joerji-tokorho. Het is een verhaal waar je in eerste instantie geen touw aan kan vastknopen. Pas in het tweede deel wordt duidelijk wat voor rol deze vrouw heeft in het leven van Sathobang en Kolâsji. Het is een liefdesverhaal, maar waar het in feite op neer komt is een clash tussen godsdiensten. Sathobang die haar oude godsdienst aanhoudt, Kolâsji die tegen wil en dank christen is geworden. Hij heeft op een christelijk internaat gezeten waar een bijzonder sadistische pater er alles aan deed om “het bos uit het lijf te halen” (p. 282). Kolâsji is deels als Indiaan, deels als christen opgevoed en heeft daar moeite mee. Wat het boek wel interessant maakt is dat het zich in de binnenlanden van Suriname afspeelt. Wat setting betreft heeft Accord zeker moeite gedaan.

Clark Accord

Clark Accord werd in 1961 geboren in Paramaribo. Nadat hij voor zijn middelbare school was geslaagd, trok hij naar Amsterdam. Daar bleef hij wonen en volgde hij een opleiding tot visagist, een carrière waar hij succesvol in was. In 1999 publiceerde hij zijn debuut, De koningin van Paramaribo. Deze roman vertelt over het leven van Maxi Linder, Suriname’s beroemdste prostituee. Het boek werd een bestseller. In 2005 publiceerde hij dit boek. In 2011 overleed Accord aan de gevolgen van maag- en darmkanker.

Tussen Apoera en Oreala : een liefdesgeschiedenis in de regenwouden, Clark Accord. – Amsterdam: Vassallucci, 2005. – ISBN 90-5000-188-2

Eén gedachte over “Tussen Apoera en Oreala, een boek voor #MSL2018

  1. Wat een doorzettingsvermogen Ali! Het moet inderdaad niet gemakkelijk geweest zijn om dit te lezen, te begrijpen en dan ook nog goed onder woorden te brengen. Daar ben je zeker in geslaagd. Misschien is dit wel zijn moeilijkste boek. Ik las Bingo, dat was vrij eenvoudig en las gemakkelijk. Ook over De koningin van Paramaribo hoor ik alleen lovende verhalen. De speciale setting van het verhaal maakt veel goed begrijp ik. Er wordt inderdaad weinig geschreven over de bevolking van de binnenlanden: veelal inheemse volkeren. Goed dat dat aspect nu ook naar voren komt in onze maand. Dank je wel dus!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *