Tag archieven: toneelstukken

Theater in romans: Payment in Blood

Geplaatst op door
Beantwoorden

Ik ben dol op thrillers, altijd al geweest. Mijn nieuwe liefde is Elizabeth George, die ik door een vondst in een minibieb leerde kennen. Ik heb de neiging om dan vervolgens door te slaan en in no time alle boeken van zo’n schrijver er doorheen te jagen, maar dat is deze serie wel waard. Het zijn geen eenvoudige moordzaken, er komt heel wat bij kijken en daar komen dan ook nog gecompliceerde personages bij. Lynley en Havers zijn vijftien maanden na de gebeurtenissen in het eerste boek tegen wil en dank nog bij elkaar. Wie geen spoilers wil: niet doorlezen, ik moet wel iets vertellen van de inhoud.

De inhoud

Toneelschrijfster Joy Sinclair wordt dood in haar bed gevonden. Een mes door haar hals heeft een eind aan haar leven gemaakt. De moord is in Schotland gebeurd en Lynley en Havers worden erheen gestuurd. Joy was daar om haar nieuwe stuk te presenteren. Ze heeft van de producer, Lord Stinhurst, de opdracht gekregen een stuk te schrijven ter ere van de opening van zijn verbouwde theater. De onderlinge verbanden zijn groot en ingewikkeld in de groep acteurs en actrices. Irene, de zus van Joy is erbij. Joy heeft grote ruzie gehad met Irene omdat ze naar bed ging met Robert Gabriel, de man van Irene. Joy is kortstondig verloofd geweest met Alec, de zoon van Stinhurst. Alec is omgekomen bij een vliegongeluk. Rhys Davies-Jones is regisseur, alcoholist en de neef van Joy. Joanna Ellacourt is actrice en speelt regelmatig samen met Robert Gabriel, haar man David Sydeham is tevens haar agent. De moord gebeurde in een Schots kasteel dat verbouwd is tot hotel en eigendom is van de zus van Lord Stinhurst. Ingewikkeld? Welnee!
Ik heb een stamboom van gemaakt voor mezelf. Dat maakte het niet eenvoudiger, wel duidelijker.

20201028s_stamboom

Wat vond ik ervan?

Ik was bang dat dit boek me zou teleurstellen na het weergaloos goede eerste boek, maar gelukkig niet. Dit boek was ook zo goed. Verwikkelingen, nog meer verwikkelingen, een tweede moord in het kasteel. Een zelfmoord die een moord blijkt te zijn. Een aanleiding voor de moord die duidelijk lijkt te zijn, maar alsmaar onduidelijker wordt. Tussendoor Lynley die jawel – jaloers kan zijn. De tegenstelling tussen Lynley en Havers, hij een lord, zij afkomstig uit een arbeidersgezin. Juist die afkomst van Lynley is belangrijk in dit boek. Meer ga ik er niet van verraden, dat heb ik al genoeg gedaan. De toneelconnectie is natuurlijk heel duidelijk, met alle bijfiguren die hetzij acteur of actrice zijn, of iets anders doen in de toneelwereld. De hele interactie van de groep, waarvan de ene helft iets gehad heeft met de andere helft en de andere helft dat weer wil. Echt heel mooi gedaan.

Payment in Blood

Elizabeth George, Payment in Blood. Bantam, 1989. (Inspector Lynley; 2)

Elizabeth George

Elizabeth George is Amerikaans en de schrijfster van de inspecteur Lynley mysteries. De serie boeken kent 20 delen. De boeken zijn door de BBC verfilmd in een zes seizoenen tellende tv serie. A Great Deliverance, het eerste deel, is verschenen in 1988, het twintigste deel The Punishment She Deserves, in 2018. Tussendoor heeft ze ook nog andere boeken geschreven, waaronder de Whidbey Island Saga, een vierdelige Young Audult serie.

Meer boeken waarin theater een rol speelt? Kijk op mijn boekenpagina.

Toneelstukken lezen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Jaren geleden ben ik uitgenodigd om met een groep King Lear te lezen. De beoogde regisseur was bezig met de regie opleiding. King Lear ging gebruikt worden voor de opleiding en dit was de start. Met een groep mensen die elkaar niet of nauwelijks kenden het stuk hardop lezen. Dat er geloof ik drie vrouwenrollen in dit stuk zitten en er maar twee mannen in deze onverwachte groep van ongeveer twaalf mensen zaten namen we op de koop toe. Het is een aparte ervaring. Het stuk gaat ervan leven en je leest beter dan als je het stuk voor jezelf leest.

De keuze van een toneelstuk

In mijn toneelgroep was er een commissie die stukken uitkoos en vervolgens las voor de groep. Daarbij werd gekeken naar de samenstelling van de groep, de voorkeuren van de regisseur en ook naar de reservelijst. We hadden altijd wel wat in voorraad. Zij lazen, presenteerden hun bevindingen, bevalen wat aan en vervolgens werd de keuze gemaakt. De eerste lezing was in de groep, hardop, waarbij er druk van rol gewisseld werd tijdens het lezen, want tijdens die eerste lezing werd al een ruwe rolverdeling gemaakt. Die kon tijdens de eerste repetities nog veranderen.

20200522s_tantalus

Toneelstukken zijn literatuur

Daar moest ik weer aan denken toen ik deze week de Volkskrant las. Vincent Kouters** gaf vier redenen om toneelteksten te gaan lezen. Hij stelt terecht dat toneelstukken tot de literatuur gerekend kunnen worden. De samenvatting van zijn artikel: je kan lekker binnen blijven, het is alleen maar dialoog, toneelschrijvers zijn literaire grootmeesters en theater levert gegarandeerd discussie op. En om vooral op die laatste twee in te gaan, toneelschrijvers als Eugene O’Neill, Elfriede Jelinek, Harold Pinter, en Peter Handke hebben Nobelprijzen gewonnen. Van Harold Pinter heb ik diverse stukken gezien, de man was een meester in situaties beschrijven. Het was een woordkunstenaar, doe het maar, in dialogen diep in de ziel van de mens kijken. En dan heb je het niet alleen over een man als William Shakespeare, een man die vierhonderd jaar na zijn overlijden nog talloze mensen weet te boeien. Maar ook over Maria Goos, die prachtige stukken schrijft, een thema als machtsmisbruik wordt weergaloos weergegeven in Cloaca.

Die discussie

Kouters stelde in zijn artikel voor om met zijn allen een toneelstuk te gaan lezen en daarover te gaan discussiëren. Nou woon ik alleen, dus ik kan proberen in mijn eentje uit mijn leesdip te komen en een toneelstuk te gaan lezen. Maar je kan dit natuurlijk ook combineren met mensen uit een ander huis en dan via videobellen een discussie op zetten. Ik ga een poging doen uit mijn leesdip te komen met een toneelstuk, namelijk Tantalus van John Barton. De marathonvoorstelling heb ik jaren gelezen gezien bij de Appel. Wie voelt er wat voor? Het staat natuurlijk vrij een ander stuk in te dienen. Tantalus telt 717 pagina’s, dat is misschien wat veel en je moet maar net van zo’n klassieker houden. Ik heb Peer Wittenbols ook in de kast staan met zijn Trilogie van het verlies, dat kan ook een optie zijn. Laat het maar horen.

**Vincent Kouters, Vier redenen om, nu de theaters dicht zijn, gewoon de toneelteksten te gaan lezen. De Volkskrant, 17 mei 2020

Mijn culturele jaaroverzicht voor 2019

Geplaatst op door
Beantwoorden

Net als in 2018 heb ik dit jaar alles genoteerd wat ik heb gezien aan toneelstukken en musicals. Hier en daar heb ik toch een waardeoordeel erin gegooid, onvermijdelijk. Ik vind ook dat het mag aangezien Haghespel niet meer bestaat.. Voor dit jaaroverzicht heb ik stukken met regisseur en groep genoteerd en onderscheid gemaakt tussen beroeps en amateurtoneel. Een korte omschrijving staat erbij.

  • The Tragedy of King Richard the Second, National Theatre, in Pathé (15 januari). Het eerste culturele ding van het jaar en meteen raak. Met Simon Russell Beale die twee jaar geleden ook Prospero in The Tempest speelde. Het decor, een grote kamer met drie wanden, geen deuren, geen ramen. Drie actrices, vijf acteurs in eenvoudige kleding met werkhandschoenen. En daar werd driftig mee gegooid, want vijf eeuwen geleden werd er geduelleerd als er wat mis was. Mooi gespeeld, bij tijd en wijlen erg grappig en wat modderig. Er werd met bloed gegooid, met grond en met water.
  • I’m not running van David Hare, National Theatre, in Pathé (31 januari). Vriendin J en ik hadden de aankondiging vorige keer gezien en we waren allebei nieuwsgierig. Het bleek een interessant stuk te zijn, waarbij we beiden af en toe vreselijk moesten lachen. Het stuk gaat over Pauline Gibson, een arts die als onafhankelijk lid in het Britse parlement zit. Gaat ze voor de functie van leider van Labour of niet? Het knappe van het stuk ligt hem in het feit dat het over politiek gaat, maar ook over het leven van Pauline. Hoe komt het zover? Waarom wil ze leider van Labour worden of niet natuurlijk. Jack Gould, haar Labour tegenstander is ook in dit leven betrokken. Ik heb genoten van deze twee acteurs die ik nooit had zien spelen. Siân Brooke als Pauline Gibson en Alex Hassell als Jack Gould. Het was de laatste voorstelling van een serie en je kon het zien aan het spel. De chemie spatte eraf, het samenspel van die twee was geweldig. Het grappige van het politieke onderwerp: er is nooit een vrouw leider geweest van Labour. Ik zeg het wel vaker: ga naar Pathé. Voor een luttel bedrag kan je geweldige stukken zien.
  • All about Eve van Joseph Mankiewicz, in Pathé (11 april) Een prachtige versie onder regie van Ivo Van Hove. De eerste keer dat ik iets van zijn hand zag. Gillian Anderson (X-files) en Lily James speelden de hoofdrollen en deden dat fenomenaal. Leeftijd speelt een rol in dit verhaal bij actrice Margo Channing (Anderson) die 50 wordt en daar problemen mee heeft. Eve Harrington (James) bewondert Margo en laat dat duidelijk merken. Margo neemt Eve op in haar huis, maar Eve neemt Margo’s leven ongeveer over. Pas laat blijkt dat Eve alles, letterlijk alles zal doen voor een rol in het theater. Qua decor was het overweldigend. Alleen een kamer waar geschoven werd met meubels, maar daar boven een enorm scherm waar een verfilming werd vertoond van andere kamers, bijvoorbeeld de badkamer, de keuken, de woonkamer. Ook zien we daar beelden van Margo in de spiegel waarbij haar gezicht ouder wordt. Prachtige vertolkingen van Anderson en James waar ik met genoegen naar heb zitten kijken, maar de ster van de show was voor mij Monica Dolan die de rol van Karen Richards speelt. Zij is de vrouw van toneelschrijver Lloyd Richards, zij is de verteller.
  • Op hoop van zegen, Oude Luxor Theater in Rotterdam (1 juni) Mijn eerste musical in tijden met onder andere Bill van Dijk, Mariska van Kolck en Joke de Kruif. En voor de rest allemaal leuke jonge mensen die ik totaal niet kende. Leuke avond gehad. We hebben zitten discussiëren over de jongedame in witte jurk met heel hoge pruik, ik hield het erop dat zij de symbolisering van de Op Hoop van Zegen was en inderdaad. Het boegbeeld van het schip, dat was ze. De musical had van mij mogen eindigen met de beroemde uitspraak, “De vis wordt duur betaald”, want het liedje van Mariska daarna was verreweg het zwakste liedje van allemaal.
  • De wraak van Ifigeneia van Erik Snel, Toneelgroep Rood (13 juli) Een heel snelle voorstelling van Rood, op 1 juli begonnen met repeteren, 5 juli de eerste voorstelling en wij zitten bij de laatste. Het verhaal van Klytaimnestra, de vrouw van legerleider Agamemnon die hun dochter Ifigeneia offert. Hij vaart uit voor een tienjarige oorlog, zij zint op wraak. Erik Snel heeft er een bittere komedie van gemaakt en dat was het ook. Vier spelers, waarbij ik vooral heb genoten van Marten van der Meijden die al jaren bij Rood speelt en goed is. De locatie was een knipoog naar Erik Snel die jarenlang verbonden was aan de Appel. De theaterbroedplaats Bureau Dégradé is gevestigd in de voormalige repetitieruimte van de Appel.
  • Hoekstenen van Roemer Lievaert, door ODIA (21 september). De eerste voorstelling van het seizoen. Een indringend stuk over drie zussen die in één huis wonen. Gaandeweg wordt duidelijk dat ze alle drie door hun vader zijn misbruikt. Deze heeft al het geld nagelaten aan jongste zus Dee, ze is geestelijk gehandicapt. Het was boeiend en voor het grootste gedeelte erg mooi, maar ik verloor de aandacht op een gegeven moment. Mij moet maar vergeven worden dat ik ging tellen hoeveel krukjes er op het toneel stonden: 48.
  • Blind Date door de Theatertrein (13 oktober). Zo’n kwestie van: wanneer kom je kijken? Patrick Bruijstens regisseerde, Sheranie Rikkert speelde mee. Beiden Haghespelmaatjes. En het viel niet tegen. Het bleek een zeer komische musical te zijn, waar ik smakelijk om heb gelachen, met mensen die stuk voor stuk konden zingen en acteren. Het draait om Aaron die op een blind date wordt gestuurd met Casey. De zus van Casey is getrouwd met een collega van Aaron. Wat voor verwikkelingen kan je krijgen op een eerste afspraakje? Veel dus. De musical is gebaseerd op First Date van Austin Winsberg, met muziek van Alan Zachary en Michael Weiner.
  • A Midsummernight’s Dream, van het National Theatre in Pathé (17 oktober) Het verhaal van Oberon en Titania en een amateurtoneelgroep die in het bos wil repeteren voor de bruiloft van de hertog en hertogin. Titania betovert Oberon en hij wordt verliefd op één van de mannelijke toneelspelers die een ezelhoofddeksel heeft gekregen van Puck. Dat is een grote verandering in het stuk, want oorspronkelijk is het Titania die verliefd wordt op de ezel. Het decor kon op en neer, er werd veelvuldig gespeeld op bedden en het publiek stond er omheen. En daar maakten de spelers ook gebruik van. Ik heb zonder meer genoten, geweldige voorstelling.
  • De Iedereen door Durf (20 oktober) Een hedendaagse vertaling en bewerking van de 15e-eeuwse oer-Hollandse moraliteit Elckerlijc, Den Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc – Hoe dat elckerlijc mensche wert ghedaecht Gode rekeninghe te doen. Volledig naar de zin van vriendin J die genoot van een enigszins filosofisch stuk waarin we verbaasd stonden van de hoeveelheid tekst die de spelers mochten onthouden. Het was op rijm, dat scheelde. Het decor bestond uit een groot aantal linten die dwars door de Kunsthut waren gespannen. Ik was het met haar eens dat dit het leven was. Alles wat verkeerd was gegaan in het leven van de Iedereen, was zo’n lint en met elke boetedoening verdween zo’n lint.
  • Midzomerstrandkomedie van Haye van der Heijden, door Toneellab (9 november). Eén van mijn lievelingsstukken, jaren geleden al eens gezien bij ODIA, nu bij Toneellab, een groep die goede spelers bij elkaar haalt en die hun kunstje laat uithalen. Jeanet Schurman-Vredeveld, Jasper Stoppelenburg, Niek Fassaert en Miriam de Hoogh speelden het stuk ongeveer fluitend en met veel plezier. Weinig op aan te merken. Ontzettend leuke avond gehad.

Dat was 2019

Acht toneelstukken en twee musicals. Het was cultureel gezien een rustig jaar. Ik ga niet beloven dat het volgend jaar beter wordt. Maar toneel en musicals kijken blijft een leuke hobby en die moet ik in 2020 toch beter bijhouden.

Jaaroverzicht voor toneel in 2018

Geplaatst op door
Beantwoorden

Begin dit jaar begon ik met te noteren wat ik in 2018 allemaal op het toneel zou gaan zien aan toneelstukken en musicals. Ik probeer mijn waarde-oordeel eruit te houden, vooral ook omdat ik nog steeds recensies schrijf, maar dat is toch niet helemaal gelukt. Voor dit jaaroverzicht heb ik stukken met regisseur en groep genoteerd en onderscheid gemaakt tussen beroeps en amateurtoneel. Een korte omschrijving staat erbij.

De lijst

  • Closer van Patrick Marber, door Theatergroep SPOT. De eerste toneelvoorstelling van een groep die tot nu toe alleen musicals heeft gemaakt, maar nu ook in het theater staat. Het viel helemaal niet tegen, was wat lastig te volgen omdat het vrij fragmentarisch was, maar ik heb geboeid zitten kijken naar vier mensen die prima konden acteren. (27 januari)
  • Was getekend Annie M.G. Schmidt, een musical met mijn geliefde Simone Kleinsma die een prachtige ontroerende rol speelde, en ook William Spaaij die de rol van de zoon van Annie met verve speelde. (2 maart)
  • Twelfth Night van de Royal Shakespeare Company, gefilmd en wel bekeken in Pathé Buitenhof die wel meer van dit soort dingen heeft. De RSC heeft het goed voor elkaar met dit soort dingen, want je krijgt niet alleen het uitstekend gespeelde toneelstuk, maar ook een toelichting, vaak een interview met de regisseur (8 maart)
  • Othello van het Nationale Toneel, in de HNT Studio’s in de Schouwburgstraat. Mooi, gestileerd en contrastrijk. Zwart en wit, letterlijk, alle spelers in het wit, alle witte spelers ook met witte pruiken op. De enige zwarte was Werner Kolf, de acteur die de rol van Othello speelde. (30 maart)
  • Augustus Oklahoma van Tracy Letts, door Toneelgroep ROOD. Op locatie gespeeld in Villa Ockenburgh. Een zinderende, krachtige, fantastische voorstelling. Geboeid zitten kijken naar het fantastische acteren van deze groep mensen die met elkaar tien jaar bezig zijn. ROOD viert dit jaar het tienjarig jubileum. (31 maart)
  • Hutkunstje III in de Kunsthut: een soort Open Podium zoals vroeger in de Poort was. Verhalen, onzindingen, zang, preview voor toneelstukken. Er zaten grappige dingen tussen, er zaten ook dingen tussen waar ik niets aan vond. (14 april)
  • Macbeth, National Theatre Live, in Pathé. Van genoten. Mooie voorstelling, geweldig acteerwerk. Dit is wel de meest depressieve Shakespeare die ik ken. Macbeth is gedoemd vanaf het moment dat hij de Weird Sisters ontmoet. (10 mei)
  • Gevaarlijke vrouwen van Durf. Mooie montagevoorstelling van een amateurgroep die ik alsmaar zie groeien. Ik vind lang niet alles leuk, kan me bijvoorbeeld God herinneren waar ik geen moer van begreep, maar dit was mooi. Gebaseerd op een boek van Beatrice de Graaf over vrouwen en terrorisme was dit het verhaal van Sara S. die in een samenleving geregeerd door extreem rechts een subversief blog schrijft en opgepakt wordt. (26 mei)
  • De Oresteia van het Nationale Theater, onder regie van Theu Boermans. “In deze oertekst van de westerse beschaving staat de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen centraal”. Gekenmerkt door moord, wraak en bloed. Klytaimnestra die haar man Agamemnon en de Trojaanse prinses Kassandra vermoordt. Orestes die zijn moeder en haar minnaar vermoordt. Boeiend spel van geweldige acteurs. Anniek Pheifer die Klytaimnestra speelde, leek er in te moeten komen, want die vond ik echt niet goed in het begin, maar dat kwam goed. Het decor, een soort enorme golf plaat die ronddraaide, en een enorme straal bloed die in het midden terecht kwam, eerst op Klytaimnestra, later op Orestes, beide moordenaars. Beginpunt van de verankerde machtspositie van de man. Orestes komt door een idioot argument weg met de moord op zijn moeder. (31 mei)
  • Romeo and Juliet, Royal Shakespeare Company, in Pathé Buitenhof. Elke keer als ik dit stuk zie, verbaas ik me over de kinderlijke verliefdheid van de hoofdpersonen. Eén blik op elkaar laat ze smelten voor elkaar. Gedegen acteerwerk van de Engelse acteurs, gekleurd gezelschap. Romeo wordt gespeeld door een jonge acteur van Indiase afkomst. Er zijn verschillende zwarte acteurs in het gezelschap en meer mensen met een Indiase afkomst. Ook een groep heel jonge spelers, scholieren die kleine rolletjes mogen vervullen. Mooie uitvoering. (16 augustus)
  • Parade, van Spot een musical over een moeilijk onderwerp. Een Joodse man die in de jaren twintig van de negentiende eeuw verdacht wordt van moord op een meisje. En dat in het racistische en bepaald niet jodenminnende diepe zuiden van de Verenigde Staten. Hij wordt vermoord en de ware dader wordt nooit gevonden. Het was mooi, maar ik voelde de connectie niet helemaal met dit stuk. (15 september)
  • Macbeth, Royal Shakespeare Company. De tweede uitvoering en één die ik heel wat lastiger vond dan die eerste die ik heb gezien. Met Christopher Eccleston als Macbeth. Lady Macbeth was naar mijn idee wat hysterisch. De professor in de intermission had het ook nog over Lady Macbeth en “sexual incontinence”, waar ik me nou helemaal niets bij kon voorstellen. De drie Weird Sisters werden gespeeld door drie ongeveer tienjarige meisjes die vrijwel alles tegelijk zeiden hetgeen een heel grappig effect gaf. Het stuk werd gespeeld op een vloer die de indruk gaf een biljarttafel te zijn, met vilten vloer en houten randen. Er was een grote digitale klok op de achtergrond die twee uur lang aftelde tot de dood van Macbeth. Een mooie voorstelling, maar ik was niet compleet onder de indruk. Macbeth in scène 5, van de vijfde acte: “Out, out, brief candle! Life’s but a walking shadow, a poor player that struts and frets his hour upon the stage and then is heard no more. It is a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing.” (4 oktober)
  • Neoptolemos van de Kraamkamer. Het tweede deel van de trilogie van Koos Terpstra. Ik was zwaar onder de indruk toen ik voor de eerste keer de Troje trilogie zag en volgens mij was dat toen een regie van Arne Sybren Postma. Ook ditmaal was het zijn regie, maar dit keer kwam ik er niet in. Twee acteurs waarvan ik vond dat ze niet helemaal de chemie hebben. Het was best een mooie voorstelling, maar niet optimaal. (6 oktober)
  • Doek, van Maria Goos, door Toneellab. Een stuk voor twee personen, in dit geval twee mensen die ik al heel vaak heb zien spelen, namelijk Ron Strijaards en Jeanet Schurman-Vredeveld. En wat een genot om die twee te zien spelen, de chemie spatte eraf en ook het spelplezier. Alle twee moesten ze diverse personages spelen en kwamen dan elke keer weer terug bij de basis. Ik weet nu wat een actrice is: een hoer met een goed geheugen. (13 oktober)
  • Na de regen, van Sergi Belbel, door Haag. Jaren geleden heb ik dit stuk al gezien van Hasteria en heb er toen zelfs foto’s van gemaakt. Een leuk stuk. Later heb ik het nog een keer gezien van Durf die er een heel andere versie van had gemaakt. De versie van vandaag was verrassend actueel. Alle rokers in een bedrijf gaan het dak op om te roken. Het is zo erg dat je bij de ingang wordt gecontroleerd of je sigaretten bij je hebt. Sigaretten bietsen van elkaar kan, maar die dingen zijn zo duur dat ze elkaar terug betalen. En dat is waar we met het huidige antirookbeleid van de regering naartoe gaan met zijn allen. Haag had er zijn best op gedaan, en goede zorg besteed aan kleding en alles. (21 oktober)
  • Godmother van Luuk Hoedemaekers door ’t Kofschip. Een verhaal over macht en verborgen agenda’s met twee mafia-families, met vrouwen aan het hoofd. Ik heb ongegeneerd zitten lachen om dit stuk. Het was vreselijk grappig. (28 oktober)
  • The merry wives of Windsor, van William Shakespeare, door de Royal Shakespeare Company weer in Pathé. Leuk stuk, wordt door sommigen als één van de minste van onze veelschrijver gezien. Falstaff zit aan de grond en moet ergens geld aanboren. Dat wil hij krijgen door twee dames te belagen. Die hebben hem door en houden hem vreselijk voor de gek. De dochter van één van de dames moet ook nog aan de man en daar mogen natuurlijk ook drie mannen om knokken. Veel plezier gehad, het was weer aangenaam verpozen. (1 november)
  • Apocalypso van Jibbe Willems, door ODIA. Weer zo’n filosofisch stuk waarbij je moet nadenken dat absoluut niet aan mij is besteed. Alles draait om Jesse, de hoerenzoon die na een open sollicitatie voor de vacature van verlosser tot zijn verbazing wordt aangenomen. Maar hoe verlos je de mensheid als niemand je vergiffenis lust? Ik was best wel gecharmeerd van de jongen die Jesse speelde. Kan een heel leuke acteur worden. (4 november)
  • Genesis van Sophie Kassies, door AdoDvs. Het stuk wordt gespeeld voor het 120-jarig jubileum van AdoDvs, en daarmee is het de oudste groep van Den Haag. Deze Genesis, de derde die ik heb gezien is wel een beetje uitgekleed. Deden het Nationale Toneel en Het Wilde Westen nog de complete marathon, bij deze versie was er behoorlijk geschrapt. De groep is één van de beste in Den Haag en ik vond dit mooi, maar vrienden J en G die ook mee waren, waren minder enthousiast, het was volgens hen meer verhalend dan spelend. En dat was ook wel zo, er werd meer verteld dan er gespeeld werd. (24 november)
  • Een Foyer, de laatste toneelvoorstelling van het jaar, vier spelers die fragmenten speelden uit toneelstukken. Het is een presentatie van hun lessen. Mooie stukken van spelers die er absoluut wat van kunnen. Mooie afsluiting van het jaar (23 december)

Dat was het dan

Twintig voorstellingen, elf amateur-, negen beroepsvoorstellingen, waarvan ik zes keer in de bioscoop heb gezeten. Ik heb twee musicals gezien. Ik ben zes keer naar een Shakespeare geweest, en Macbeth heb ik twee keer gezien. Het volgende jaar ga ik hopelijk weer veel toneelstukken bezoeken.

Toneelstukken te koop: #50books vraag 47

Geplaatst op door
Beantwoorden

genesisWat ben jij voor God, die mensen hun kinderen afpakt? Een achteloze God is geen god. Waarom hij, mijn dierbaarste, het kind van mijn liefde? Wat wil je? Mij verpletteren? Ik sta nog overeind. Ik huil om mijn jongen. Hem bewenen: het enige dat ik voor hem kan doen. Niet eens de troost zijn lichaam aan te raken, te begraven. 

Het was nog veel langer, maar dit was de openingszin van Jakob, uit het toneelstuk Genesis, een stuk dat ik zag in het net geopende Zuiderstrandtheater, een voorstelling van het Nationale Toneel. Een stuk dat enorme indruk op me maakte, vooral door die openingsscène. Acteur Dries Vanhegen kwam op met de bebloede jas van zijn zoon Jozef in zijn handen en maakte hier een imposante Jakob van. Na de voorstelling heb ik het tekstboek van dit stuk meteen gekocht. Daarin zag ik dat die openingsscène drie bladzijden besloeg.

Vraag 47: Koop jij boeken bij theatervoorstellingen of andere concerten of bijeenkomsten en wat was het laatste boek dat je op zo’n evenement kocht?

Toneelstukken

In eerste instantie wilde ik deze vraag overslaan. Ik koop cd’s bij musicals, en programmaboekjes, maar geen boeken. Maar ja, ik was bezig met het tikken van mijn reactie en bedacht dat ik dus wel toneelstukken koop. Genesis dus, van Sophie Kassies. Maar ook Tantalus, na de marathonvoorstelling van Toneelgroep De Appel, een groep die helaas niet meer bestaat.

Zeven jaar. Zeven jaar sinds de jonge Vrouw die sliep met Priamus het zwaard nam en hem doodde. Zeven jaar sinds onze meester Neoptolemus de slachting leidde – de Oorlogskoningen de muren sloopten, het anker lichtten en ons van de zee die ooit de onze was naar het Westen voerden.

Uit het derde deel, het koor dat vertelde wat er gebeurd was. Het koor dat ik me zo goed herinner omdat ik het zo leuk vond dat de Appel een hele horde stagiaires had ingezet voor die rollen en die ongeveer bij elke opkomst met armbanden mochten rinkelen. Maar boeken? Die koop ik dus niet.

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter. Hij heeft de vragen in 2013 en 2015 gesteld. Martha stelde ze in 2014, Hendrik Jan in 2016. Dit jaar worden de vragen door Martha gesteld. Deze vraag staat hier.

Een boek als toneelstuk: #50books vraag 19

Geplaatst op door
3

De #50books vraag is erg leuk deze week:

Van welk boek zou jij een musical- of toneelversie willen maken?

Lievelingsboek

Delderfield To Serve Them All my DaysTo Serve Them All my Days van R.F. Delderfield is één van mijn lievelingsboeken. Het is een boek dat al eerder naar voren is gekomen in een #50books vraag, die naar de eerste zin. Dat is een vraag uit oktober 2013 geweest. Het is een heerlijk boek dat ook een miniserie is geweest van de BBC. Mijn vertaalde exemplaar heeft hoofdrolspeler John Duttine op de voorkant staan. Die serie moet ik hebben gezien, maar ik kan me er weinig van herinneren. Als verdediging kan ik opvoeren dat de serie in 1980 gemaakt is, toen was ik zestien. Of ik eerst de serie heb gezien en toen het boek heb gelezen of juist andersom? Geen idee meer. Maar dit boek als toneelstuk? Een fantastisch idee.

Boek als toneelstuk

Iemand vond het dus al eerder een fantastisch idee. De Wikipediapagina over dit boek vertelt me dat in 1992 een producer een toneelversie van het boek heeft gemaakt. Ik ga het boek gewoon nog een keer lezen, maar ga wel kijken of ik een Engelse versie kan vinden. En dat toneelstuk zou ik dolgraag een keer zien, maar dat zal wel lastig worden. En een musicalversie van dit boek? Hoe dol ik ook ben op musicals, dat lijkt me geen goed plan.

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter. Hij heeft de vragen in 2013 en 2015 gesteld. Martha stelde ze in 2014, Hendrik Jan in 2016. Dit jaar worden de vragen door Martha gesteld. Deze vraag staat hier.

Ik schrijf een boek: #50books vraag 15

Geplaatst op door
2

De meeste vragen uit de #50books serie gaan over het lezen van boeken. Maar deze gaat over het schrijven van boeken.

Welk boek uit de Wereldliteratuur zou jij graag geschreven hebben?

Mag het ook toneel zijn?

Ik ben gek op toneel, dat mag geen verrassing heten. Ik mag graag naar toneelstukken gaan. Bioscoopketen Pathé is tegenwoordig zo aardig om ook toneelstukken uit te zenden. Niet verfilmingen, maar echt het toneelstuk op de planken dat gefilmd wordt. Een paar weken geleden was ik bij The Tempest, een toneelstuk geschreven door de beroemde toneelschrijver William Shakespeare. Een stuk gespeeld door de Royal Shakespeare Company. Wat het bijzonder leuk maakte, was dat bijvoorbeeld de achtergrond over het pak van Ariel dat hij in het stuk droeg ook in beeld kwam. Het stuk zelf was ook geweldig. Engels toneelspel is goed en het was dus genieten bij dit oude Shakespeare stuk.

Dat wil ik wel schrijven

TempestDe beeldende taal, de dialogen, de verwikkelingen, de personages. Misschien zou ik er wat meer vrouwen in schrijven. Shakespeare leefde in een tijd dat vrouwen niet in toneelstukken mochten spelen, daarom waren er misschien wat weinig vrouwen in zijn stukken. Hij was wel de kunst machtig woorden in een combinatie op te schrijven die vier eeuwen later nog mensen boeien. Mag ik dat ook?

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter. Hij heeft de vragen in 2013 en 2015 gesteld. Martha stelde ze in 2014, Hendrik Jan in 2016. Dit jaar worden de vragen door Martha gesteld. Deze vraag staat hier.

Bibliotheekblog: NVA bibliotheek

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op een vrijdagmiddag ga ik op bezoek in de Anemoonstraat in Den Haag bij Rita de Haas. Rita is coördinator voor de NVA-bibliotheek. Deze is gevestigd in een pand waarin onder andere een kinderdagverblijf zit en een repetitieruimte voor drie toneelverenigingen. Deze bibliotheek stelt toneelteksten beschikbaar voor het amateurtoneel en is daarmee uniek voor Nederland. Voor het Haagse amateurpubliek is de bibliotheek wel bekend aangezien er aardig wat toneelspelers als vrijwilliger in de bibliotheek werken. Rita vertelt wel dat het nog steeds voorkomt dat mensen contact opnemen die niets wisten van de bibliotheek.

Geschiedenis

De bibliotheek bestaat eigenlijk al vanaf 1953 en was oorspronkelijk onderdeel van de Stichting NCA. Toen deze stichting in 1997 failliet ging heeft de Nederlandse Vereniging voor Amateurtheater (NVA) de boekenverzameling gekocht en vanuit Amersfoort naar Den Haag gehaald. De bibliotheek werd verder beheerd door vrijwilligers. Vrijwilligers van het eerste uur waren onder andere Hannah Coli, Pierre Magnée, Noep van den Bemt, Jim Keulemans, Annelies van Woerden en Rita de Haas. Later was er ook nog de repertoire-advieslijn die door twee dramaturgen werd bemand.

In 2011 werd de NVA als vereniging opgeheven en dreigde de gehele verzameling teksten bij het grofvuil terecht te komen. Dankzij protesten van de vrijwilligers werd het toenmalig NVA-bestuur gedwongen die ene tak van de NVA over te dragen aan de vrijwilligers wat resulteerde in de NVA-bibliotheek. Er kwam een nieuwe website en een catalogus op internet. De kerntaak van de bibliotheek werd daarmee in stand gehouden. Als service naar de leden is de NVA-bibliotheek de speldjes voor jubilea tegen kostprijs beschikbaar blijven stellen.

20161214_NVA (1)

De bibliotheek verhuisde binnen het gebouw aan de Anemoonstraat naar een andere, grotere ruimte. Daardoor werd het mogelijk bezoekers te ontvangen. Je kan nu op afspraak langskomen en grasduinen in de collectie. Verder repeteren drie toneelverenigingen in deze ruimte.

De bibliotheek wordt in stand gehouden door een groep van ongeveer vijftien vrijwilligers die de boeken uitlenen, de ledenadministratie bijhouden en de website en de catalogus beheren. Voor die catalogus worden onder andere synopsissen geschreven van toneelteksten. Rita is coördinator voor de groep vrijwilligers en geeft samen met Mia Meester ook repertoire-advies.

Collectie

De collectie bestaat momenteel uit ongeveer 20.000 titels, waarvan 4000 studieboeken en naslagwerken. Die worden over het algemeen wel uitgeleend, alleen de grote, zware exemplaren moeten in de bibliotheek worden geraadpleegd. De deelcollectie toneelteksten is afkomstig van bekende uitgevers in Nederland. Ook komen nieuwe teksten binnen via de auteurs of via beroepstoneelgroepen. De bibliotheek heeft een abonnement op de teksten van de Nieuwe Toneelbibliotheek. Het overgrote deel van de collectie is Nederlandstalig of vertaald in het Nederlands. Er zijn wel Engelse en Franse teksten, maar die zijn vrij oud. De bibliotheek schaft teksten aan die voldoen aan de criteria: actualiteit, speelbaarheid, recent gespeeld door beroepstoneel en volgens behoefte van verenigingen. Boeken kunnen besteld worden via internet of telefonisch. Hiervoor moet je wel lid zijn. Er zijn ongeveer 1100 leden.

Toekomstplannen

Er zijn voldoende toekomstplannen. Het ledenbestand moet behouden worden en indien mogelijk groeien. Het plan is een ledenwerfactie te houden onder Hogescholen voor de kunst. Ook wil de bibliotheek meer gaan samenwerken met andere toneelbibliotheken. Zij heeft al een goed samenwerkingsverband met de toneelbibliotheek Open Doek in Vlaanderen.
Digitalisering van de collectie is ook een grote wens en daarvoor werkt men samen met bekende uitgeverijen als de Toneelcentrale en Almo in België.
Ook zijn de vrijwilligers druk bezig met het digitaliseren van een reeds bestaand toneelarchief en het uitbreiden daarvan. Hier worden onder andere recensies, foto’s, programmaboekjes en juryrapporten in opgenomen.

Contactgegevens

NVA-bibliotheek
Postbus 61143, 2506 AC Den Haag
Anemoonstraat 25, 2565 DD Den Haag
E-mail: info@nvabibliotheek.nl
Internet: www.nvabibliotheek.nl
Telefoon: voor informatie, lenen en hulp bij repertoirekeuze: 070-3602994

Verenigingen en personen kunnen lid worden.
Groot lidmaatschap: € 60,- per jaar, 15 boeken tegelijk.
Klein lidmaatschap: € 20,- per jaar, 5 boeken tegelijk.
Er is geen maximum per jaar. De bibliotheek betaalt het opsturen, de leden betalen zelf het terugsturen van de boeken. De leentermijn is zes weken.

We hebben eerder over de bibliotheek gepubliceerd:
NVA bibliotheek jubileert dankzij p(a)rate HVA vrijwilligers. Haghespieghel, 6e jrg., nr. 3, maart 2003

Dit artikel is ook gepubliceerd in Haghespel, jrg, 11, nr. 9, december 2016.

Foto’s van de bibliotheek zijn te vinden in mijn Flickr-photostream.

Boekenverlanglijstje: #50books vraag 48

Geplaatst op door
Beantwoorden

Sinterklaas is het land al uit op het moment dat ik aan deze vraag begin. Aan de Kerstman doe ik niet, mijn verjaardag is in mei.

Vraag 48: Welk boek staat er op je verlanglijstje voor de feestdagen?

Ik heb geen verlanglijstje. Boeken koop ik als ik ze wil hebben. Ik krijg ze ook liever niet, of ik moet de lieve gever verteld hebben wat ik wil hebben. Het is er altijd net naast, die krijgertjes.

In the Pocket

Wat ik wel heb is een tag in Pocket: nog lezen. Pocket is reuze handig om artikelen in op te slaan en daar staan die titels met besprekingen dus in. Voor de eerste heb ik al een half jaar nodig: 25 toneelstukken die iedere acteur zou moeten lezen, waaronder Richard III van Shakespeare, Agamemnon van Aeschylus, en Our Town van Thornton Wilder. Toneelstukken die ik stuk voor stuk niet heb gelezen, en maar een paar van heb gezien. Hup, op de verlanglijst ermee.

Er staan diverse fantasy boeken in de lijst, Air Awakens van Elise Kova bijvoorbeeld. Ook A Bombshell of a Fantasy – The Falconer van Elisabeth May. En A Court of Mist and Fury van Sarah J. Maas. Wat houdt me tegen? Nou, dat het delen van een serie zijn bijvoorbeeld. In het geval van Maas zelfs het tweede deel. Voor je het weet, zit ik weer vast aan een leuke serie waarbij je weer drie jaar moet wachten op het volgende deel. Dus: verlanglijst, maar graag met de vervolgen. En eerst even argwanend op Goodreads kijken of ze niet stiekem van een driedelige een zesdelige serie maken.

Deze wil ik, Kerstman

GalidiDeze was ik bijna vergeten: Hoe ik talent voor het leven kreeg, van Rodaan Al Galidi. Het verhaal van een asielzoeker uit Irak die negen jaar in een AZC zit en Nederlands leert door in een bibliotheek boeken te gaan lezen. Ik leen even een stukje uit de bespreking: “Het Nederlands opende niet de deur naar Nederland, maar wel die naar de bibliotheek in de stad. Daar begon ik ’s ochtends heen te gaan om er te lezen. Niet omdat ik van lezen hou, maar omdat ik niet van het AZC hield. De bibliotheek was netjes en mooi en stil. Voor de plek waar boeken waren werd beter gezorgd dan voor die waar asielzoekers waren. En ze hadden gelijk, want als je een boek opent, zie je stille woorden, maar open je een asielzoeker, dan zie je alleen schreeuwende problemen.” 

De man zit negen jaar in een AZC, leert Nederlands, gaat schrijven, wint de Literatuurprijs van de Europese Unie en zakt voor zijn inburgeringstoets. Kerstman, voor dit boek wil ik wel in je geloven.

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Hendrik Jan heeft het overgenomen in 2016. Deze vraag staat hier.

Boeken voor de vakantie: #50books, vraag 28

Geplaatst op door
Beantwoorden

De 28ste #50books vraag gaat over vakantieboeken. Een vraag die ik vorig jaar al heb beantwoord en voor deze gelegenheid herlees. Ik heb vorig jaar zelfs een tweede lijst gepubliceerd.

Vraag 28: wat is jouw vakantielijstje?

Wat valt op aan die twee lijstjes? Nou, ik kan ze bijna letterlijk overnemen dit jaar. Eén boek van die twee lijsten heb ik gelezen, Scott Lynch, The Republic of Thieves, was naar verwachting heerlijk. Vervolgens ben ik aan de slag gegaan met allerlei boeken en heb ik mijn zomerleeslijsten uit het oog verloren. De gelezen stapel is hoog, maar de ongelezen stapel ook, in de kast en in mijn ereader.

Keuzestress

Waar ga je mee aan de slag als je zoveel boeken hebt? Allereerst ligt er een toneelstuk op me te wachten. Mijn toneelclub gaat namelijk in september beginnen met een nieuwe productie en dan moet er wel een stuk zijn. Het is maar betrekkelijk van Noel Coward moet als eerste uit. Verder heb ik twee boeken liggen die interessant genoeg zijn om verder in te lezen. Calenture van Storm Constantine en 11/22/63 van Stephen King. Het probleem? Allebei lastig om in te komen, maar genoeg reden om door te zetten. Diana Gabaldon met haar Outlander serie heeft het achtste en laatste deel geschreven, Written in my own heart’s blood. Probleem met die serie? Het eerste deel heb ik al zo lang geleden gelezen dat ik het eigenlijk zou moeten herlezen.
Verder is het keuzestress. Ik heb heel veel boeken liggen, maar er zit er geen een bij waarvan ik denk, die moet ik nu ogenblikkelijk lezen.

Non-fictie

Non-fictie heb ik ook nog in alle soorten ongelezen maten. The Bridge van David Remnick staat al vanaf vorig jaar op mijn leeslijstje en ik wil hem lezen voor president Obama gaat verhuizen. Wetboek voor bloggers van Charlotte Meindersma, voor ze een nieuwe editie gaat schrijven. De boerenoorlog van Martin Bossenbroek, ook al vanaf vorig jaar op mijn lijst, maar een vast voornemen voor dit jaar.

Vakantie

Ik ben in april een week weggeweest, naar Berlijn en heb toen aardig wat gelezen. Deze zomer werk ik gewoon en moet ik het hebben van zomeravonden op het balkon. Ook is het handig als ik het wat minder druk heb, want bijna elke avond ben ik wel ergens mee bezig. Ik moet gewoon weer wat tijd maken om te lezen.

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Hendrik Jan heeft het overgenomen in 2016. Deze vraag staat hier.